Çocuk gelişimi ile ilgilenen uzmanlar anne(bakıcı)-bebek ilişkisini incelediklerinde ilişkinin kalitesinde bariz farklılıklar görmüşlerdir. Araştırmacılar “yabancı ortam deneyi” adını verdikleri koşullar altında çocukların tepkilerini incelemişlerdir. Bu ilişki türlerini 4 başlık altında toplamışlardır.
Çocukların daha önce hiç gelmedikleri yabancı ortamda yeni oyuncakları incelemesi, yabancı birinin varlığı ve anneyi emniyet kaynağı olarak görmesi deneyimlenmiştir. Deneyin devamında anneden odayı terk etmesi istenir. Çocuğun annesinin ayrılmasına verdiği tepki, yokluğunda nasıl sakinleştiği, oyuna nasıl devam ettiği gözlemlenir. Burada anne-cocuk arasındaki bağın en önemli belirleyicisi annenin ayrıldıktan sonra ortama geri dönmesiyle çocuğun vereceği tepkidir.
– Güvenli bağlanma; anne, bebeğin mesajlarını doğru bir şekilde okumuştur. Bebeğin ihtiyaçları zamanında yerine getirilmiştir.
– Güvensiz-kaçınan bağlanma; bebek vaktinden erken bağımsızlık kazanır. Anne(bakıcı) yaşındayken emniyet hissi için anneye (bakıcıya) sığınmaz. Anne yanından ayrıldığında az tepki verir ve önemsemez.
– Güvensiz-direnen bağlanma; anne yanındayken hiç ayrılmak istemez, ayrıldığı zamanlarda ise strese girer. Anneyle tekrar buluştuğunda kolay sakinleşmez. Hem annesine yakin olmak hem de vurmak ister.
– Güvensiz-düzensiz bağlanma; çocuklarda güvensiz ve tutarsız davranışlar görülür. Bu ilişkide sevgi ve korku karışır. Yakınlık kurmak istediğinde bunu tuhaf yollarla yapar. Zaman zaman korkutan ve inciten ebeveynlerine güvenip güvenemeyeceklerini bilemez.
Araştırmalar göstermiştir ki anne bebek arasında kurulan bu bağ bütün yaşamı etkiliyor. Arkadaş ilişkileri de romantik ilişkiler de bu bağdan etkileniyor.
Korkmayın sevgili anne-babalar bu bağ öyle basit değildir. Yeri gelir esner, yeri gelir değişir . Siz yeter ki tutarlı olun ve çocuğunuza güvenin.
Sevgiyle kalın.
Ayşegül TETIK BANKOĞLU
Psikolojik Danışman-Aile Danışmanı
