Anne-babaların, çocukların konuşmasından tutun da yemek yemesine, ödevlerine, giyecekleri kıyafete ve seçtiği arkadaşlarına kadar herşeyi kontrol altında tutma ve müdahale etme isteği “hiper ebevenlik” olarak tanımlanıyor.
Hiper ebeveynlik genellikle anne-babanın iyi ebeveyn olma arzusu ile ortaya çıkıyor. Ebeveynler kendi bilgi ve görgüsü doğrultusunda çocukları hiç hata yapmasın diye uğraşırken, aslında çocuklarını mükemmeliyetçi bir kalıba sokuyor. En güzel giyinen, en zeki, en uslu, ödevlerini tam, yanlışsız ve zamanında yapan gibi nitelemelerle onları mükemmele yönlendiriyorlar.
Hiper ebeveyn olmak zor. Ebeveyne olduğu kadar çocuklara da zararı olan bir durum hiper ebeveynlik. Cocug2unu her daim kontrol etmek ebeveynin kişisel hayatını da olumsuz etkiliyor. Hiper anne babalar genellikle daha özverili, daha fedakar ve daha yorgundur. Çocuklar da kendilerinden bekleneni yapamadıkları için özgüven sorunu yaşıyorlar. Herşeyleri ebeveyni tarafından yapıldığı için kendilerini yetersiz hissediyor.
Mesela hiper ebeveynin çocuğu ödevleri yanlış ve eksik yapılmış olarak okula gidemez. Anne ya da baba, çocuğun ödevlerini kontrol eder, yanlışları düzeltir, çocuğun yapamadıklarını yapar ve çocuk okula eksiksiz gider. Mükemmeldir ebeveynin gözünde. Ama çocuk hatalarının olabileceğini görmediği için, belki de hata yapmasına fırsat verilmediği için, küçücük bir yanlışta büyük tepkiler verir. Tahtaya kalkıp evde anne babasının yaptığı doğruyu yapamayınca özgüveni kırılır, yetersizlik duyguları artar. Belki de arkadaşları tarafından alay edildiği için kendini sosyal olarak izole eder. Çünkü evde kimse ona gülmemiştir. Yanlışı ve eksiği hemen düzeltilmiş, hayatında hiç pürüz olmamıştır. Çocuk gerçek hayatla başedemediği için tablet ve telefona bağımlılık geliştirebilir. Sanal mutluluk arayışına girer.Velhasıl kelam, hiper ebeveynlik zordur, maliyetlidir, yıpratıcıdır.
Lütfen çocuklara fırsat verelim. Hata yapmayı, yaptığı yanlışı düzeltebilmeyi öğrensinler. Çocuklarımızı hayata hazırlamalı ve onlara mücadeleyi, başetmeyi öğretmeliyiz.
Ayşegül TETİK BANKOĞLU
Psikolojik Danışman-Aile Danışmanı
